تأثیرات تحمیل شده بر ارزش‌گذاری قیمت میانگین در شرایط مرجوعی کالاها

همانطور که در مقاله صفحه قیمت‌گذاری موجودی عنوان شد، یکی از رو‌ش‌های محتمل قیمت‌گذاری که شما می‌توانید برای قیمت‌گذاری موجودی دائمی از آن استفاده کنید، روش قیمت میانگین است.

این سند پاسخگوی یکی از سؤالات پرتکرار شرکت‌هایی است که از این روش برای قیمت‌گذاری موجودی خود استفاده می‌کنند: یک ارسال مرجوعی به تأمین‌کننده چگونه بر قیمت میانگین و ثبت‌های حسابداری تأثیر می‌گذارد؟ این سند فقط  برای مورد کاربردی خاص قیمت‌گذاری دائمی (در مقابل قیمت‌گذاری دوره‌ای) و  روش ارزیابی قیمت میانگین ( در مقابل استاندارد FIFO) می‌باشد

تعریف قیمت میانگین

روش قیمت میانگین، بهای تمام شده موجودی پایان دوره و کالاهای فروخته‌شده بر اساس قیمت میانگین وزنی هر واحد از موجودی را محاسبه می‌کند. 

قیمت میانگین وزنی در هر واحد با استفاده از فرمول زیر محاسبه می‌شود. 

• با ورود محصولات جدید به انبار، قیمت میانگین جدید طبق فرمول زیر دوباره محاسبه می‌شود:

• با خروج محصولات از انبار: قیمت میانگین تغییر نخواهد کرد. 
  

تعریف قیمت خرید

قیمت خرید موقع دریافت کالاها برآورد می‌شود (ممکن است شما هنوز صورت‌حساب فروشنده را دریافت نکرده باشید) و موقع دریافت صورت‌حساب فروشنده دوباره ارزش‌گذاری می‌شود. قیمت خرید شامل هزینه تمام شده پرداختی شما برای کالاهاست، اما ممکن است شامل هزینه‌های اضافی مثل هزینه‌های تمام شده تا در انبار نیز باشد.

نمونه‌ای از قیمت میانگین

عملیات	مقدار دلتا	ارزش موجودی	تعداد موجود	قیمت میانگین
		$0	0	$0
دریافت 8 کالا با قیمت 10$	$10*8+	$80	8	$10
دریافت 4 کالا با قیمت 16$	$16*4+	$144	12	$12
تحویل 10 کالا	$12*10-	$24	2	$12

در آغاز، قیمت میانگین روی 0 تنظیم شده چراکه هیچ کالایی در موجودی وجود ندارد. وقتی اولین دریافتی صورت می‌گیرد، قیمت میانگین به طور منطقی همان قیمت خرید است. 

با دریافت دوم، قیمت میانگین به‌روز می‌شود چراکه ارزش کل موجودی در حال حاضر برابر $144 = $16 *4 + $80 است. با داشتن 12 واحد موجود، قیمت میانگین  هر واحد برابر با $12 =$144/12 است.

مورد کاربردی مرجوعی خرید

در حالت مرجوع کردن کالا به تأمین‌کننده آن بعد از دریافت، ارزش موجودی به واسطه  فرمول قیمت میانگین (و نه به قیمت اولیه این کالاها!) کاهش می‌یابد. 

به این معنی که جدول بالا به صورت زیر به‌روز می‌شود.

عملیات	مقدار دلتا	ارزش موجودی	تعداد موجود	قیمت میانگین
		$24	2	$12
مرجوعی یک کالا با قیمت اولیه خرید 10$	$12*1-	$12	1	$12

همانطور که در این مثال می‌بینید، این درست نیست: قیمت‌گذاری موجودی 2$ برای 0 کالا در انبار.

سناریو درست باید مرجوع کردن کالاها با قیمت میانگین فعلی باشد. 

عملیات	مقدار دلتا	ارزش موجودی	تعداد موجود	قیمت میانگین
		$24	2	$12
ارسال 1 کالا به مشتری	$12*4-	$12	1	$12
مرجوعی 1 کالا با قیمت اولیه خرید 10$	$12*4-	$0	0	$12

از طرف دیگر، استفاده از قیمت میانگین برای ارزش‌گذاری مرجوعی تضمین می‌کند که ارزش موجودی همواره درست است. 

تعمق بیشتر پیرامون حالت آنگلوساکسون

برای افرادی که از اصول حسابداری آنگلوساکسون استفاده می‌کنند، مفهوم دیگری وجود دارد که باید در نظر گرفته شود: حساب ورودی موجودی کالا، که برایش اینطور در نظر گرفته شده است که همیشه با ارزش صورت‌حساب‌های دریافتی فروشنده برابری کند. بنابراین حساب ورودی کالا با دریافت مرسوله‌های ورودی افزایش خواهد یافت و با دریافت صورت‌حساب‌های فروشنده مربوطه کاهش خواهد یافت.  

به مثال برگردیم، می‌بینیم که وقتی قیمت‌گذاری کالای مرجوعی بر اساس قیمت میانگین صورت می‌گیرد، مبلغ ثبت شده در حساب ورودی موجودی همان قیمت اصلی خرید است:

عملیات	ورودی موجودی	اختلاف قیمت	ارزش موجودی	تعداد موجود	قیمت میانگین
			$0	0	$0
دریافت 8 کالا با قیمت 10$	$80		$80	8	$10
دریافت صورت‌حساب فروشنده معادل 80$	$0		$80	8	$10
دریافت 4 کالا با قیمت 16$	($64)		$144	12	$12
دریافت صورت‌حساب فروشنده معادل 64$	$0		$144	12	$12
تحویل 10 کالا	$0		$24	2	$12
مرجوع 1 کالا با قیمت اولیه خرید 10$	$10	$2	$12	1	$12
مرجوع 1 کالا با قیمت اولیه خرید 10$	$0	$2	$12	1	$1