قبل از پرداختن به تعریف مدیریت مالی لازم به ذکر  این نکته است که، منظور از تشکیل هر سازمان و شرکتی ایجاد پول و به دست آوردن پول است در واقع یک سازمان همیشه به دنبال برنامه ریزی های مشخص و به روزی است تا هر روز به سرمایه خود بیفزاید.

توانایی‌های یک مدیر مالی

مهارت‌های ارتباطی: یکی از مهم ترین توانایی هایی که برای موفقیت یک مدیر مالی مورد نیاز است توانایی ایجاد ارتباط موثر با سایر مدیران شرکت و سازمان های قانونی مانند بیمه، مالیات و شرکت های حسابرسی است. مدیران مالی به صورت منظم به این ارتباط نیاز دارند.

مهارت‌های تحلیل و حل مشکلات: هدف نهایی هر شرکت و تجارتی کسب سود بیشتر است و سود نیز از جنس پول است پس در نتیجه پیچیده ترین مسائل شرکت ها به طور معمول در حوزه مالی و سرمایه گذاری می‌باشد. مدیر مالی باید بتواند در مراحل مختلف اقدام به شناسایی و حل موانع و مشکلات موجود با استفاده از کمک سایر مدیران کند.

مهارت‌های سازماندهی: داشتن مهارت های سازماندهی به منظور مدیریت، کنترل و سازماندهی مناسب کارکنان بخش مالی و همچنین توان ارائه گزارش‌های ساختار یافته و هدفمند به مدیریت ارشد بسیار ضروری است. نمی‌توان یک مدیر مالی موفق را بدون وجود توانایی سازماندهی مجسم کرد.

مهارت های ریاضی و فناوری: شاید بتوان گفت یکی از مواردی که امروزه بیشتر به چشم می‌خورد، ضرورت تسلط بر فناوری اطلاعات و نرم‌افزارهای مربوط به این رشته می باشد که نقش مهمی در ثبت و گزارش دهی اطلاعات مالی دارند. و به همین دلیل است که امروزه مدیران مالی نمی‌توانند بدون اگاهی و تسلط در این زمینه وظایف خود را به خوبی انجام دهند. با گسترش روز افزون فناوری اطلاعات در جنبه‌های مختلف زندگی امروزه، بسیاری از ابزارهای جدید به کمک مدیران در این حوزه شتافته‌اند.

وظایف مدیر مالی

با توجه به تعریفی که از مدیریت مالی به عمل آمد، وظیفه مدیر مالی، بهینه سازی ساختار دارایی ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام به منظور حداکثر ساختن ارزش سهام سهامداران است. همچنین در این زمینه تصمیماتی اتخاذ می‌کند که به شکل زیر می‌توان آن‌ها را بر شمرد:

تجزیه تحلیل و برنامه ریزی مالی: این بخش شامل، متناسب ساختن ساختار دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام، بهبود عملکرد شرکت و برنامه‌ریزی آتی می باشد. در قالب این نوع تصمیمات، مدیر مالی با بررسی سلامت مالی شرکت، نیاز مالی آن را متناسب با عملکرد فعلی و رشد مورد انتظار آینده، تعیین می‌کند.

تصمیمات سرمایه گذاری (تصمیمات مربوط به کاربرد وجوه تامین شده): تخصیص وجوه تامین شده بین دارایی های فیزیکی (مانند ساختمان و ماشین آلات) و مالی (مانند انواع اوراق بهادار) به نحوه بهینه و برای تحصیل بیشترین بازده.

تصمیمات تامین مالی (تصمیمات مربوط به ساختمان مالی و سرمایه): تعیین و انتخاب بهترین شیوه تامین مالی و ترکیب آن.

در شرکت های بزرگ خارجی، مسئولیت های مالی مذکور به عهده ی معاون (مدیر) مالی، کنترلر و خزانه‌دار می باشد. معاون مالی سرپرستی کلیه فعالیت های مالی را عهده دار است و به عنوان مشاور مالی هیئت مدیره عمل می‌کند. خزانه‌دار مسئول اداره دارایی‌ها و بدهی‌ها، برنامه ریزی مالی، بودجه بندی سرمایه ای، تامین مالی شرکت، تعیین خط مشی های اعتباری و مدیریت مجموعه سرمایه‌گذاری‌ها است و به طور کلی مسئولیت امور مالی مرتبط با خارج از سازمان را به عهده دارد. در مقابل، کنترلر در ارتباط با امور مالی داخلی شرکت نظیر حسابداری مالی و صنعتی، امور مالیاتی، بودجه‌بندی و کنترل است.

تصمیمات مالی و تعادل بین ریسک و بازده

مفهوم تعادل بین ریسک و بازده، جز لاینفک تئوری مدیریت مالی است. کلیه تصمیمات مالی، متضمن نوعی تعادل بین ریسک و بازده می باشد . هر چه ریسک یک تصمیم مالی بیشتر باشد، بازده بیشتری مورد انتظار است. به عبارت دیگر این بدیهی است که سرمایه گذار از سرمایه گذاری در سهامی که ریسک بالایی دارد، انتظار بازده بیشتری خواهد داشت تا بتواند ریسک بیشتر را جبران کند. ارزیابی مناسب و ایجاد تعادل بین انواع مخلتف ریسک و بازده، بخشی از برنامه ریزی صحیح حداکثر کردن ثروت سهامداران و از وظایف مدیران مالی می‌باشد.

مدیر مالی می‌تواند از طریق تغییر عوامل زیر بر ثروت سهام داران تاثیر بگذارد:

•     سود هر سهم فعلی و آتی

•     زمانبندی، مدت ریسک و سود آوری

•     خط مشی تقسیم سود

•     شیوه‌ی تامین مالی موسسه

وظیفه مدیر مالی تا حد زیادی تحت تاثیر محیطی است که در آن فعالیت می‌کند. سه جنبه این محیط عبارتند از:

•     نوع موسسه

•     موسسات و بازارهای مالی

•     ساختارهای مالیاتی

در ادامه به صورت خلاصه و طبقه‌بندی شده وظایف مدیران مالی در هر حوزه را برمی‌شمریم:

وظایف مدیر مالی از بعد سود آوری شامل موارد زیر است:

•     کنترل هزینه

•     قیمت‌گذاری

•     پیش‌بینی سود

•     اندازه‌گیری بازده مورد نظر

وظایف مدیر مالی از دیدگاه آنچه که باید اداره گردد شامل موارد زیر است:

•     مدیریت دارائی‌ها

•     مدیریت منابع مالی

وظایف مدیر مالی از بعد نقدینگی شامل موارد زیر است:

•     پیش‌بینی جریان نقدی

•     تامین منابع مالی

•     اداره جریان منابع مالی

در نهایت لازم دانستیم که مدیران مالی وظایف مهمی در تصمیم‌گیری‌های سازمان‌ها و کسب‌وکار ها دارند. چرا که نبض و بقای سازمان در گرو دانش، تخصص و هنر مدیریت آن‌ها در تمامی مراحل به خصوص، مواقع حساس است.