شما چقدر از اهمیت سال مالی برای حسابداران مطلع هستید؟ حسابداران ارائه گزارشات و صورت‌های مالی خود را باتوجه به هرسال مالی تطبیق داده و همچنین در پایان سال یا دوره مالی گزارشات موردنیاز را به مدیر عامل و سازمان امور مالیاتی کشور ارائه می دهند. نکته مهم زمان شروع دوره مالی می باشد که ممکن است در هر شرکت متفاوت باشد.
در این مقاله قصد داریم تمامی نکات و موارد مورد نیاز و تغییر سال مالی ، نحوه ایجاد و بستن، ارائه گزارشات و تفاوت سال مالی با سال مالیاتی را آموزش دهیم تا در زمان اجرای عملیات مالی در شرکت ها چه به صورت دستی و چه به صورت نرم‌افزاری دچار مشکل نشوید.
حتماً بخوانید: حسابداری مالیاتی چیست؟ آشنایی با قوانین حسابداری مالیاتی
سال مالی چیست؟
در حسابداری و شروع ثبت‌های مالی یک شرکت، ما نیازمند یک بازه‌ی زمانی مشخص هستیم تا بتوانیم تاریخ گزارش‌هایمان را هم با مطابق آن انجام دهیم. به بیان ساده تر اگر بخواهیم جواب سوال سال مالی چیست را شرح دهیم باید بگوییم که شخصیت های حقیقی و حقوقی برای جمع آوری و ارائه اطلاعات مالی شرکت و سازمان خویش زمانی را در نظر می گیرند که به این زمان سال مالي یا دوره مالی گفته می‌شود، یعنی صاحبان مشاغل در این بازه زمانی گزارشات خود را آماده و ارائه می‌دهند؛ دولت هم در این بازه بودجه بندی خود را انجام می‌دهد.
اصولا شروع سال مالی را با آغاز فروردین اعلام می‌کنند و تا پایان اسفند ماه ادامه دار است، که به این بازه سال مالي تقویمی هم گفته می‌شود، اما ممکن است شرکتی رویدادهای مالی خود را طبق سال مالي تقویمی انجام ندهد، بنابراین دوره مالی در هر شرکتی می‌تواند متفاوت باشد.
اکنون پس از دانستن مفهوم سال مالی چیست بهتر است دو نکته هم در این باره بدانید:
دوره مالی یک دوره یک ساله یا همان دوره 12 ماهه است.
بازرسی پرونده های مالیاتی، گزارشات مالی و … تماما برحسب سال مالي نوشته می‌شوند.
حتماً بخوانید: ۱۵ راهکار برای کاهش هزینه های کسب و کار
سال مالیاتی چیست؟
دولت برای بررسی عملکرد سازمان ها طرحی را برنامه ریزی کرد تا بتواند نظارت کامل و دقیقی بر تمامی شرکت‌های ثبت شده داشته باشد و برای این کار یک سال مالیاتی اجرا نمود، در این بازه زمانی سازمان‌ها باید عملکرد شرکت خود را در اختیار سازمان مالیات قرار دهند.
تعریف دیگری که برای پرسش سال مالیاتی چیست وجود دارد، این است که طبق قانون شرکت‌های حقوقی وظیفه دارند در پایان دوره مالی، عملکرد یکساله‌ی شرکت و سازمان خود را در قالب اظهارنامه مالیاتی به سازمان امور مالیاتی تقدیم نمایند و تمام بازرسی‌های دولتی و اقتصادی رویدادهای مالی خود را انجام داده باشند.
حال که با تعریف سال مالیاتی چیست آشنا شده‌اید، دو نکته وجود دارد که باید درباره سال مالیاتی بدانید، این نکات عبارتند از:
سال مالیاتی به منظور بررسی عملکرد سالیانه شرکت‌های مشمول مالیات اجرا می‌شود.
تمامی گزارشاتی که به سازمان امور مالیاتی تحویل داده می‌شوند باید به امضای اعضای هیئت مدیره و مدیرعامل برسند تا بیانگر درستی عملکرد یکساله سازمان باشند.
سال مالي در ایران
سال مالي در ایران اول فروردین ماه برابر با آغاز سال شمسی؛ و تا پایان اسفند ماه همان سال ادامه دارد. اما ممکن است شرکتی مطابق سالی مالی در ایران آغاز دوره مالی خود را شروع نکند، به طور مثال اول مهرماه را آغاز سال مالي خود بداند در این صورت تمامی معاملات شرکت متفاوت است.
سال مالی در نرم‌افزار حسابداری
در هر دوره مالی چیزی که بسیار مهم است گزارش دقیق اطلاعات آن سال مالي است، که کاملا پروسه‌ای زمان‌بر است اما باید برای بررسی دقیق عملیات‌های مالی با دقت این گزارش‌گیری انجام شود. نرم‌افزارهای حسابداری می‌توانند اطلاعات را به صورت دقیق و سریع بررسی نمایند و تمام نرم‌افزارهای موجود این امکان را فراهم می‌آورند که در هر دوره مالی گزارش‌گیری دقیق انجام شود.
حتماً بخوانید: حسابداری تلفیقی چیست؟ حسابداری تلفیقی چه اهمیتی دارد؟
ایجاد سال مالی
گفتیم که دوره مالی از ابتدای سال شروع می‌شود و در تمام شرکت‌های تولیدی، خدماتی و بازرگانی این پروسه‌ی مالی اجرا می‌شود و هر زمانی که این سال مالي شروع شود باید یک دوره 12 ماهه را بگذارند. اما سال مالي چگونه ایجاد می‌شود؟
این سال با بستن حساب های موقت و دائمی و انتقال حساب‌های دائمی از سال مالي قبل به سال مالي جدید آغاز می‌شود.
شروع سال مالی چیست؟
به دوره مالی که اغلب یک دوره 12 ماهه است و شروع آن از فروردین ماه اتفاق می افتد شروع سال مالي گفته می‌شود، که اکثرا تنها در حسابداری و رویدادهای مالی شرکتها، سازمان‌ها و … کاربرد دارد. در آغاز سال تمامی رویدادهای مالی که قابلیت انتقال به دوره جدید را دارند در دفاتر یادداشت می‌شود و در پایان سال در صورت های مالی ارائه می‌شوند. به بیان ساده تر مهم ترین کاربرد سال مالي در محاسبه وضع مالی سالیانه شرکت است و برای آگاهی از وضع مالی شرکت و سازمان استفاده می شود. دومین کاربرد سال مالي تفکیک سود و زیان هر دوره به انضمام گزارش های دقیق می باشد.
لازم به ذکر می باشد که اغلب شرکت ها در ابتدای فروردین ماه با اعلام پیش بینی سود سال جاری و بررسی صورت های مالی سال قبل، سال مالي جاری خود را آغاز می‌کنند.
گزارش‌های میان دوره‌ای چیست؟
در گزارشات میان دوره‌ای، حسابدار باید اطلاعات تولید و فروش و مسائل مالی شرکت را که در دوره و فصول مختلف مورد استفاده قرار گرفته است، ارائه و تحویل دهد. مانند گزارش 3 ماهه، 6 ماهه، 9 ماهه در بازه زمانی خردادماه، شهریور ماه و آذر ماه، بدین طریق می توان عملکرد شرکت مانند گزارش سود و زیان و پیش بینی برای دوره مالی جدید را در این گزارش بررسی نمود.
حتماً بخوانید: همه چیز درباره حسابداری فروشگاهی
تغییر سال مالی
برای تغییر سال مالی در شرکتها، ابتدا باید هیئت مدیره شرکت از مجمع عمومی دعوت کرده، جلسه ای را تشکیل داده و موضوع تغییر سال مالي در این جلسه به تصویب برسد. سپس باید موضوع تغییر سال مالي در اداره ثبت شرکتها اعلام شود و آگهی آن نیز در یک روزنامه رسمی و یک روزنامه کثیر الانتشار منتشر گردد. به علاوه مسئله تغییر سال مالي در سایت رسمی شرکت هم باید انتشار داده شود.
مدارک مورد نیاز برای تغییر سال مالی شرکت عبارتند از:
صورتجلسه مجمع عمومی فوق العاده که همه اعضا و شرکا آن را امضا و تایید کرده باشند
لیست سهامداران و شرکای شرکت همراه با میزان سهام و سهم الشرکه هریک از آن ها
برگه های نمایندگی هریک از نمایندگان اشخاص حقوقی شریک و یا سهامداران شرکت (اگر شرکت از سهامداران و شرکا بهره حقوقی می‌برد)
اصل آگهی که در آن از اعضا مجمع عمومی دعوت شده است براساس اساسنامه و رعایت موارد ذکر شده در ماده 6 قانون تجارت
مجوز از مراجع ذی صلاح (در صورت لزوم)
تغییر سال مالی در نرم‌افزار فرداد
برای تغییر سال مالی در نرم‌افزار فرداد همچون ایجاد سال مالي عمل می‌کنیم. از قسمت حسابداری گزینه اطلاعات پایه را انتخاب و بر روی سال مالي کلیک می‌کنیم. در پنجره باز شده روی سال مالي مورد نظر کلیک نموده و تغییراتی که می خواهیم در تاریخ شروع و پایان سال ایجاد و از قسمت بالای صفحه گزینه ذخیره را انتخاب می کنیم.
برای تغییر سال مالی و سپس انجام عملیات حسابداری در نرم‌افزار فرداد، به عنوان مثال تغییر سال 1399 به سال 1400، باید از قسمت پایین صفحه در نرم‌افزار حسابداری فرداد بر روی سال مالي که نمایش داده شده است کلیک کنیم، سپس در پنجره ای که باز می شود سال مالي مورد نظر خود را انتخاب کرده و بر روی گزینه تایید کلیک کنیم.
حتماً بخوانید: چک لیست ۳۰ تایی وظایف حسابدار
بستن سال مالی
بستن سال فرآیندی است که در پایان هر دوره مالی انجام می‌شود، یعنی در پایان دوره مالی شرکتها باید تمامی رویدادهای مالی دوره جاری را ببندند. دلایلی برای بستن سال مالي وجود دارد که شرکتها بخاطر همان این کار را انجام می‌دهند. این دلایل عبارتند از:
جلوگیری از حجم فراوان اطلاعات: طبیعتا اگر شرکت مالی، بزرگ باشد به مرور پس از چندین ماه اطلاعات خرید و فروش و … حجیم خواهد شد، برای جلوگیری از این اتفاق هر ساله اطلاعات سال مالي را می‌بندند.
شروع مجدد شماره فاکتور از 1: هر ساله ممکن است چندین هزار فاکتور صادر شود که به مرور اگر ادامه دار شود کمی مشکل است، برای جلوگیری از این اتفاق هر ساله فاکتورها را طبقه بندی و از نو شروع می‌کنند.
مراحل بستن سال را می توان در 4 گام زیر خلاصه نمود:
بستن حساب‌های موقت
صدور سند تعدیل ماهیت
صدور سند اختتامیه
صدور سند افتتاحیه سال جدید
لازم به ذکر می باشد که حساب‌های موقت حساب هایی هستند که منافع و مصارف آنها محدود به همان سال مالي است. نکته ای که اهمیت دارد این است که نحوه بستن حساب های موقت در شرکت های خدماتی و بازرگانی متفاوت است.
بستن سال مالی در حسابداری
مهمترین بخش هر ساله‌ی حسابداری، بستن سال مالي است که شرکتها هر ساله با آن روبه‌رو هستند. نحوه بستن سال مالي در پاراگراف قبل ذکر شد حال شما باید توجه کنید که بستن سال مالي در حسابداری مهمترین بخش شرکتها است اما تنهاترین فرایند نیست. به بیان ساده تر اگر بخواهیم بگوییم، در پایان سال علاوه بر بستن سال مالي در حسابداری فرآیندهای دیگری هم هست که باید انجام شود. این فرایند های مهم عبارتند از:
تکمیل کردن دفاتر قانونی، جمع آوری کلیه اسناد و مدارک دوره جاری برای بایگانی کردن
محاسبه کلیه مطالبات کارکنان از جمله عیدی، سنوات، مرخصی و …
محاسبه دقیق کسری و اضافات به دست آمده از عملیات انبارگردانی
ثبت هزینه ها و درآمدهای شرکت
لیست کردن بدهکاران و بستانکاران
کنترل کردن حساب ها
بستن حساب های موقت و دائم
صادر کردن اسناد و مدارک مالی پایانی
بستن سال مالی در حسابداری فرداد
برای بستن سال مالي در نرم‌افزار حسابداری فرداد، باید از طریق ماژول حسابداری مالی، ابتدا حساب‌های موقت را ببندیم. حساب‌های موقت شامل حساب‌های هزینه، حساب‌های درآمد و حساب‌های خلاصه سود و زیان می شوند، که باید به ترتیب آنها را ببندیم.
در مرحله دوم باید حساب‌های دائمی را ببندیم.
در مرحله سوم باید سند اختتامیه را صادر نماییم. مانده حساب‌های دائمی نیز در تراز اختتامیه ثبت خواهند شد.
حتماً بخوانید: بودجه چیست؟ آشنایی با اصول و انواع بودجه
5 سوال رایج در حوزه سال مالی در حسابداری
در این قسمت به بررسی 5 پرسش و پاسخ مهم در زمینه سال مالي در حسابداری می پردازیم.
1. تفاوت میان دوره مالی و سال مالی چیست؟
تفاوت میان سال و دوره مالی این است که سال مالي از فروردین شروع و تا پایان اسفند ماه ادامه دارد و از هر ماهی شروع شود باید 12 ماه خود را تکمیل کند و سپس بستن سال مالي صورت گیرد، اما دوره مالی می‌تواند 3،6 و 9 ماهه باشد. به طور کلی می‌توانیم بگوییم که سال مالي تشکیل شده از چند دوره مالی است.
2. اهمیت سال مالي در شرکت‌های حقیقی و حقوقی
برای شرکت‌های تجاری حقیقی یا حقوقی سال مالي به دلیل گزارش‌های حسابداری اظهارات مالی، درآمد و عایدات و … اهمیت دارد، زیرا امکان تحلیل موارد فوق برای شرکتها فراهم می‌شود.
3. سال مالي بورس چیست؟
شرکت های بورسی هم مانند دیگر شرکتها برپایه امورات مالی راه اندازی شده است. بنابراین ارائه گزارشات در شرکت های بورسی از اهمیت فوق العاده‌ایی برخوردار است.
حتماً بخوانید: ۱۱ نکته حسابداری برای کسب‌وکارهای کوچک
4. سال مالی خمس چیست؟
اکثر شرکتها سال مالي خمس را بر مبنای سال قمری حساب می‌کنند. نکته حائز اهمیت در این مبحث این است که سال خمس از ابتدای سال آغاز نمی‌شود از زمانی که شرکت اولین درآمد و دستمزد را دریافت می‌کند شروع می‌شود.
5. کاربرد و اهمیت سال مالي در سازمان
اهمیت و کاربرد سال مالي در گزارش های پایان دوره برای بررسی عملکرد یک ساله سازمان می باشد. گزارش های یک ساله مشخص می کند که مسیر مالی سازمان در این بازه زمانی چطور بوده است و همچنین سیاست های مالی سازمان را مشخص می کند. بدین طریق مدیران با بررسی وضعیت شرکت در یک دوره مالی در صورت نارضایتی در جهت بهبود مسیر شرکت اقدام خواهند کرد.
نتیجه گیری
اصولا شروع سال مالي را با آغاز فروردین اعلام می‌کنند و تا پایان اسفند ماه ادامه دار است، که به این بازه سال مالي تقویمی هم گفته می‌شود. البته ممکن است شرکتی رویدادهای مالی خود را طبق سال مالي تقویمی انجام ندهد. بنابراین دوره مالی در هر شرکتی می‌تواند متفاوت باشد. سال مالي در ایران اول فروردین ماه برابر با آغاز سال شمسی و تا پایان اسفند ماه همان سال ادامه دارد.
ما در این مقاله به صورت کامل به مبحث سال مالي پرداختیم. درصورتی که سوال و یا نظری در این زمینه دارید از طریق درج کامنت برای این مقاله با ما در ارتباط باشید.
سال مالی چیست؟ نحوه ایجاد، بستن و تغییر سال مالی