نقطه سر به سر برای تمامی کسب و کارها از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است. نقطه سر به سر یا Break-even Point (BEP) درست همان نقطه‌ای است که درآمدها و هزینه‌های کسب و کار شما یربه‌یر می‌شود و بعد از آن می‌توانید سودسازی کنید. شما باید قبل از اینکه کسب و کار خود را شروع کنید نحوه محاسبه نقطه سر به سر را یاد بگیرید. این عدد به شما می‌گوید که بعد از چه مقدار هزینه و چه میزان فروش می‌توانید توقع سودآوری داشته باشید.

اگر بعد از محاسبه نقطه سر به سر متوجه شدید که اعداد و ارقام با چیزی که مد نظر شما است همخوانی ندارند یعنی یک جای کار می‌لنگد! یا باید ایده کسب و کار خود را تغییر دهید یا شاید مجبور باشید روی شیوه قیمت گذاری محصولات یا خدمات خود تجدید نظر کنید.

در این مطلب قصد داریم نحوه محاسبه نقطه سر به سر را بررسی کنیم. سپس به شما نشان خواهیم داد که چطور استراتژی کسب و کار خود را با این محاسبات تطبیق دهید تا به سودآوری برسید.

فرمول محاسبه نقطه سر به سر

فرمول ساده نقطه سر به سر به این صورت است:

نقطه سر به سر = هزینه های ثابت / حاشیه مشارکت (حاشیه فروش)

اجازه دهید این فرمول را ریز به ریز تحلیل کنیم.

1- هزینه های ثابت کسب و کار خود را محاسبه کنید. این هزینه‌ها مواردی مثل اجاره ملک یا تجهیزات، حقوق و دستمزد کارکنان، مالیات، بیمه و غیره را شامل می‌شود.

2- حاشیه مشارکت که با عنوان حاشیه فروش نیز شناخته می‌شود با این فرمول محاسبه می‌شود:

حاشیه مشارکت (حاشیه فروش) = قیمت محصول – هزینه های متغیر

هزینه های متغیر هزینه هایی هستند که بنابر روش تولید محصول و نحوه فروش می‌توانند نوسان داشته باشند، مثلا هزینه کارگر و نیروی انسانی، حق‌العمل یا کمیسیون، یا هزینه خرید مواد اولیه جزو هزینه‌های متغیر هستند.

3- هزینه های ثابت را تقسیم بر حاشیه مشارکت کنید.

4- به همین سادگی نقطه سر به سر به دست آمد. این عدد به شما نشان می‌دهد چقدر محصول یا سرویس باید بفروشید تا درآمدهای شما با هزینه‌هاتان برابر شود. از این به بعد هر چه حاصل کنید سود کسب و کار شما محسوب می‌شود.

قیمت محصولات و هزینه‌های شما همیشه ثابت نیست، بنابراین نیاز دارید هر زمانی که با این تغییرات مواجه می‌شوید نقطه سر به سر کسب و کار خود را مجددا محاسبه کنید.

چطور از نقطه سر به سر استفاده کنیم؟

حالا که متوجه شدید نقطه سر به سر کسب و کار شما چه عددی است، باید استراتژی‌هایی تدوین کنید تا هرچه زودتر به این عدد برسید و آن را پشت سر بگذارید تا سود بیشتری به دست آورید. گاهی ممکن است این عدد آنقدر بزرگ باشد که یکه بخورید. با خود فکر کنید که «این همه باید بفروشم تا تازه به نقطه سر به سر برسم»، اما نگران نباشید!

راه‌ها و اهرم‌هایی وجود دارند که با به کارگیری آن‌ها می‌توانید این عدد را دستکاری کنید و نقطه سر به سر کسب و کار خود را به عدد واقع‌بینانه‌تری تبدیل کنید.

یکبار دیگر به فرمول محاسبه نقطه سر به سر و همچنین فرمول حاشیه مشارکت نگاهی بیندازید. در این فرمول‌ها هزینه های ثابت و هزینه های متغیر را می‌بینید. پس یک راه منطقی برای کاهش عدد نقطه سر به سر کاهش هزینه‌های کسب و کار است.

کاهش هزینه های ثابت

برای اینکه پول دربیاورید باید پول خرج کنید. اما هر چه کمتر هزینه کنید، نقطه سر به سر نیز کمتر می‌شود. به صورت سود و زیان، ترازنامه و صورت جریان نقدینگی کسب و کار خود نگاه کنید تا ببینید پولی که صرف می‌کنید کجا می‌رود. معمولا هزینه های ثابت بخش بزرگی از هزینه های یک کسب و کار را تشکیل می‌دهند و کم کردن آن نیز سخت است چون می‌تواند تاثیرات منفی روی کلیت و روال عادی کسب و کار داشته باشد.

آیا کسب و کار شما واقعا به وانت تحویل بار که هزینه‌های زیادی نیز می‌تراشد نیاز دارد؟ آیا این امکان وجود دارد که موجودی کالاهای خود را کم کنید تا فضای کمتری برای انبار کردن کالا، و احتمالا کاهش اجاره انبار نیاز داشته باشید؟ با توجه به نوع و نیازهای کسب و کار خود، نقاط هزینه ساز را شناسایی کنید و تا جایی که لطمه‌ای به روال عادی کسب و کار شما وارد نشود هزینه‌های ثابت را کاهش دهید.

افزایش قیمت‌ها

قیمت گذاری محصولات و خدمات می‌تواند امری پیچیده و سخت باشد. شاید دوست داشته باشید قیمت محصولات و خدمات خود را تا جایی بالا ببرید که از حصول سود کافی خیال‌تان راحت شود، اما اگر این قیمت گذاری بالاتر از عرف بازار و قیمت محصولات و خدمات رقبا باشد، مشتریان خود را از دست می‌دهید. پس برای افزایش قیمت باید تحقیق کنید و با برنامه ریزی عمل کنید.

کاهش هزینه های متغیر

هزینه های متغیر را نیز می‌توان به روش‌های مختلف کاهش داد. بعد از شناسایی این نوع هزینه‌ها، برای مثال می‌توانید با تامین کنندگان خود سر قیمت پایین‌تر چانه بزنید، برخی از وظایف را برون سپاری نمایید، فرایندهای تولید و فروش را بهینه‌تر کنید، هزینه‌های بازاریابی و تبلیغات را کاهش دهید و یا از فناوری‌های جدید بیشتر کمک بگیرید.