شما و میلیون ها نفر دیگر در سراسر جهان هر روز از اینترنت جهت برقرای ارتباط با دیگران استفاده می کنید. خرید، سرگرمی، کنترل وضعیت آب و هوا و کارهایی از این قبیل. حتما درباره دریافت نامه های الکترونیکی و یا اخبار بوسیله رایانه های جیبی و یا تلفن های همراه مطالبی را شنیده اید. در این مقاله قصد داریم تا شما را با پروتکلی به نام WAP یا Wireless Application Protocol آشنا کنیم.

یکی از مهمترین علل پیدایش اینترنت بی سیم در چند سال اخیر، استفاده اکثر مردم از گوشی هایی است که قابلیت های بالایی دارند. توسعه شبکه های سلولی دیجیتال و خدمات ارتباطی شخصی زمینه ایجاد چنین خدمتی را فراهم نموده است به طوریکه هم اکنون در حدود ۶۰ میلیون تلفن همراه در حال فعالیت در شبکه های اینترنت بی سیم در سراسر دنیا برآورد می شود.

در سال ۱۹۹۷ شرکت های موتورولا، نوکیا، اریکسون و شرکت فون دات کام، جهت ایجاد پروتکل WAP گرد هم آمدند چراکه به اعتقاد آنها، ارائه یک استاندارد جهانی در این رابطه، عامل مهمی جهت پیشرفت در بازار های جهانی محسوب می شود. از آن زمان تا کنون بیش از ۳۵۰ شرکت دیگر نیز به این گروه پیوسته اند.

ایجاد یک وب سایت که بتواند توسط تجهیزات اینترنت همراه قابل دستیابی باشد، در مراحل اولیه کار، خود چالش مهمی تلقی می شد چراکه تنها تعداد اندکی از میلیون ها وب سایت موجود در اینترنت، چنین قابلیتی را دارا بودند.

جالب آنکه پروتکل WAP با هدف دستیابی به خدمات زیر ارائه شده بود:

• خدمات پیام کوتاه (SMS)

• خدمات داده سوئیچ مداری با سرعت بالا(CSD)

• خدمات داده بسته ای (GPRS)

پروتکل WAP از زبان Wireless Markup Language که قابلیت نمایش Handheld Device Markup Language را نیز دارا می باشد بهره می برد.

به طور کلی سه دلیل اصلی را می توان به عنوان مبنای استفاده از اینترنت در شبکه های بدون سیم ذکر کرد که عبارتند از:

• سرعت انتقال داده ها

• سهولت کاربری

• نیز مسیر یابی.

مدلهای اولیه تلفن های همراه مجهز به WAP ویا PDA های مجهز به این سیستم نرخ تبادل داده ای برابر با Kbp۱۴.۴ و یا کمتر داشتند که این مقدار در مقایسه با مودم های دایل آپ و یا سیستم DSL خیلی کمتر بود. امروزه اکثر سایت های اینترنتی از قدرت گرافیکی و حجم بالایی برخوردارند و بارگذاری آنها با چنین سرعت اندکی یکی از مشکلات اصلی این سرویس ها محسوب می شد. به علاوه آنکه کوچک بودن صفحات نمایشگر تلفن های سلولی و یا PDA ها چالش دیگر پیش روی این مسیر بود چرا که اکثر صفحات اینترنتی برای وضوح نمایشی برابر ۶۴۰ در ۴۸۰ پیکسل طراحی می شدند، ولی صفحات نمایشگر تجهیزات همراه در حدود ۱۵۰ در ۱۵۰ پیکسل بیشتر نبود.

مشکل دیگر، مسئله مرور و مسیر یابی از میان لینک ها و حرکت در میان صفحات مختلف بود. شما از پشت رایانه رومیزی خود براحتی می توانید به کمک ماوس و صفحه کلید، در میان اجزا و لینک های مختلف یک صفحه اینترنتی، حرکت کنید و به مقصود خود برسید ولی از طریق تلفن های همراه و یا PDA ها، محدودیت های بیشتری خواهید داشت. در حقیقت سیستم WAP با هدف بر طرف کردن این محدودیت ها و ایجاد استانداردی برای سهولت کار با اینترنت از طریق تجهیزات سیار وارد عرصه شد. در این بخش با هم آنچه را که به هنگام مرور یک پایگاه اینترنتی توسط تجهیزات مجهز به وپ اتفاق می افتد را مرور می کنیم.

کاربر دستگاه خود را روشن و برنامه مرورگر آن را فعال می کند

دستگاه در این زمان یک سیگنال رادیویی را جهت درخواست خدمات مورد نیاز به مرکز خدمات دهنده ارسال می کند

• سپس ارتباط با مرکز خدمات برقرار می گردد

• کاربر به نشانی پایگاه اینترنتی مورد نظر خود مراجعه می کند

• در این زمان یک درخواست از طریق دروازه خدمات دهنده WAP به مرکز کنترل ارسال خواهد شد

• دروازه خدمات دهنده، نشانی مورد نظر را از طریق پروتکل HTTP می یابد

• دروازه خدمات دهنده، اطلاعاتی را که در قالب HTTP دریافت نموده است به حالت WML تغییر می دهد

• اطلاعات با فرمت WML برای دستگاه کاربر ارسال می شود

•  و در نهایت کاربر قادر خواهد بود تا وب سایت مورد نظر خود را در حالت وپ از طریق تجهیزات سیار مرور نماید

جهت دستیابی به این فرآیند، وب سایت های اینترنتی، باید نسخه مخصوصی از سایت خود را به شکل تمام متن و یا کم گرافیک علاوه بر نسخه رایج تهیه نمایند. این داده ها، در قالب HTTP از طریق خدمات دهنده وب به دروازه های سیستم WAP ارسال می شوند. این سیستم شامل مبدل WAP ، ترکیب کننده اسکریپت ها و تطبیق دهنده پروتکل به منظور تبدیل HTTP به WML است. پس از آن، دروازه، اطلاعات تبدیل شده به WAP را برای تجهیزات کاربر می فرستد.

پروتکل WAP متشکل از مراحل و قسمت های مختلفی است که به اختصار آنها را مرور خواهیم کرد:

• WAE- که ارتباط میان اجزاء بدون سیم را برقرار نگه می دارد. این قسمت شامل اسکریپت های WML نیز هستند.

• WSP- وظیفه برقراری و یا قطع ارتباط میان تجهزات بدون سیم را بر عهده دارد.

• WTP- بخشی است که مدیریت ترافیک انتقال داده ها را به عهده دارد.

• WTLS- که وظیفه برقراری و حفظ امنیت دسترسی به شبکه و داده های در حال تبادل در سیستم را بر عهده دارد.

• WDP- که نقش پروتکل رابط میان شبکه حامل را بازی می کند.

Network carriers- که اغلب به نام bearers معروف است رابط و فراهم آورنده ارتباط میان سیستم های بدون سیم و سطوح سیستم WAP است.

به نظر می رسد که اینترنت بدون سیم از طریق WAP هنوز راه زیادی تا یکسان شدن با دسترسی معمولی به اینترنت از طریق رایانه ها در پیش دارد. اما تردیدی نیست که سرعت پیشرفت فن آوری ها بزودی همه این مشکلات را برطرف خواهد نمود.