شاید با خود فکر کنید که نیازی به نوشتن بیزینس پلن (Business plan) عالی ندارید. از این گذشته، برخی از کارآفرینان بدون نوشتن بیزینس‌پلن موفق می‌شوند. برخی از مؤسسین بدون داشتن یک نمونه بیزینس پلن و تنها با داشتن زمان‌بندی عالی، مهارت‌های تجاری خوب، محرک کارآفرینی و اندکی شانس، مشاغل پررونقی را ایجاد می‌کنند.
اما احتمال اینکه بیشتر این کارآفرینان شکست بخورند زیاد است.
آیا یک بزنس پلان موفقیت استارتاپ را تضمین می‌کند؟ قطعاً نه. اما در دسترس داشتن نمونه یک بیزینس پلن و برنامه‌ریزی عالی اغلب به معنای تفاوت بین موفقیت و عدم موفقیت است. جایی که به رویاهای کارآفرینی شما مربوط می‌شود، باید هر کار ممکن را انجام دهید تا زمینه موفقیت را فراهم کنید.
دلایل زیادی برای نوشتن بیزینس پلن وجود دارد. به‌سادگی می‌توان گفت که یک بیزینس‌پلن آماده شامل موارد مهمی مانند اهداف کسب و کارتان، استراتژی‌هایی که مورداستفاده قرار می‌دهید، مشکلات بالقوه‌ای که ممکن است کسب و کار شما با آن‌ها روبرو شود، راه‌حل‌هایی برای برطرف کردن این مشکلات، ساختار سازمانی کسب و کار و همچنین مقدار سرمایه موردنیاز برای سرمایه‌گذاری و روی پا نگه‌داشتن کسب و کارتان می‌باشد.
حتماً بخوانید: چگونه برای مشتریان خود خلق ارزش کنیم؟
بیزینس پلن چیست؟
در پاسخ به سوال بیزینس پلن چیست باید گفت که بیزینس‌پلن سندی است که در آن شرح یک تجارت، محصولات یا خدمات آن، نحوه کسب درآمد، رهبری و نیروی انسانی، تأمین اعتبار آن، مدل عملکرد آن و بسیاری دیگر از جزئیات ضروری برای موفقیت درج می‌شود.
یک بیزینس پلن آماده در ساده‌ترین شکل، به عنوان یک راهنما و یک نقشه راه برای کسب و کار شما است که اهداف و جزئیات نحوه برنامه‌ریزی شما را برای دسترسی به اهدافتان مشخص می‌کند. ایده کسب و کار شما باید منسجم بوده و نباید تبدیل به یک سند طولانی و رسمی شود، فقط باید همانند مقاله‌ای باشد که موارد مهم کسب و کار خود را در آن نوشته باشید.
چه کسی به یک نمونه بیزینس پلن (Business plan) نیاز دارد؟
اگر شما فقط قصد دارید که یک برنامه‌ریزی کوچک کنید که طی آن به درآمد بیشتر برسید و کسب و کار خود را رونق دهید، لازم نیست که از یک نمونه بیزینس پلن استفاده کنید؛ اما اگر قصد دارید که میزان قابل‌توجهی از زمان، پول و منابع خود را صرف کسب و کار خود کنید تا به نتایج ارزشمندی دست بیابید، شما به یک نمونه بیزینس پلن نیاز خواهید داشت تا تمام کارهای لازم برای کسب حمایت سرمایه‌گذاران را به‌وسیله آن انجام دهید.
اگر نسبت به کسب و کار خود جدی هستید، داشتن یک نمونه بیزینس پلن و یک برنامه‌ریزی جدی و درست در مورد کسب و کار بسیار مهم و لازم است.
کلاسیک‌ترین حالت بیزینس پلن آماده برای کسانی بیشتر به درد می‌خورد که کسب و کار خود را به‌تازگی راه‌اندازی کرده‌اند، این برنامه در زمینه‌های مهمی مانند طرح‌ریزی برای فروش، بودجه‌بندی، تعیین نقاط عطف و وظایف، می‌تواند به آن‌ها کمک شایانی بکند.
زمانی که شما درک نمی‌کنید که به چه میزان پول نیاز دارید و نمی‌توانید هزینه‌ها و زمان پرداخت را تخمین بزنید، آن موقع است که احساس می‌کنید به بزنس پلان نیاز دارید؛ و این اتفاق برای تمام تازه‌کارها می‌افتد و باید به‌گونه‌ای سرمایه‌گذاران و بانک‌ها و دوستان و خانواده خود را متقاعد کنند تا در کسب و کار آن‌ها سرمایه‌گذاری کنند.
حتماً بخوانید: بزرگ‌ترین اشتباهات استارتاپ ها که کارآفرین ها مرتکب می‌شوند
بیزینس پلن بر روی توضیحاتی که شرکت انجام می‌دهد (چگونه به اهداف خود می‌رسند و از همه مهم‌تر، چرا کسب و کارشان به سرمایه‌گذاران خوبی نیاز دارد) تمرکز می‌کند. یک نمونه بیزینس پلن می‌تواند بر جزئیات کاملی در مورد اینکه در کسب و کار، پول‌ها چگونه خرج می‌شود و در مراحل اولیه سرمایه چگونه رشد می‌کند هم تمرکز زیادی کند.
بیزینس‌پلن برای کسب و کارهای موجود
همه بیزینس پلنها فقط برای کسب و کارهای تازه تأسیس کاربرد ندارند. اکثر کسب و کارهای موجود برای مدیریت، هدایت، تغییر بازارهای خود و استفاده از فرصت‌های جدید، از این بیزینس پلنها استفاده می‌کنند.
صاحبان کسب و کارها از این برنامه‌ها برای تقویت استراتژی، ایجاد معیارها، مدیریت مسئولیت‌ها و اهداف، پیگیری نتایج و مدیریت منابع، استفاده می‌کنند. آن‌ها همچنین به یک برنامه برای تنظیم برنامه‌های خود و تجدیدنظر بر روی تصمیمات خود، نیاز دارند.
بیزینس پلنها می‌توانند یک ریسک مهم برای رشد کسب و کارهای موجود باشند. آیا می‌دانید کسب و کارهایی که از بیزینس پلنها برای برنامه‌ریزی طرح‌ها و مدیریت کسب و کار خود استفاده می‌کنند، ۳۰ درصد سریع‌تر از کسب و کارهایی هستند که از این طرح‌ها استفاده نمی‌کنند؟
مطالعه‌های اخیری که توسط پروفسور اندرو بوتکه مدیر موسسه مرکز فعالیت‌های کارآفرینی و اقتصاد در دانشکده Cranfield انجام‌شده است، این نتیجه را به دست آورده است.
حتماً بخوانید: مراحل مدیریت استراتژیک در کسب و کار های الکترونیکی
برای کسب و کارهای موجود، یک فرآیند برنامه‌ریزی قوی می‌تواند به‌عنوان یک مزیت رقابتی باشد که باعث رشد و نوآوری آن کسب و کار شود. به‌جای یک سند استاتیک (ثابت، ایستا)، بیزینس پلنها ابزار دینامیکی (پویا) هستند که برای رشد مشکلات بالقوه کسب و کار مورداستفاده قرار می‌گیرند.
انتخاب یک نوع درست از بیزینس پلن برای کسب و کار شما
با توجه به اینکه بیزینس پلنها اهداف متفاوتی دارند، جای تعجب ندارد که آن‌ها از شکل‌های مختلفی برخوردار هستند.
قبل از اینکه حتی شروع به نوشتن بیزینس پلن استارتاپ خودتان بکنید، باید در مورد مخاطبان و اهداف خود به‌اندازه کافی فکر کنید. درحالی‌که تمام این طرح‌ها کارهای مشترکی همچون پیش‌بینی فروش و استراتژی کسب و کار را انجام می‌دهند، بااین‌حال نمونه بیزینس پلن ها می‌تواند با توجه به مخاطبان و نوع کسب و کار بسیار متفاوت باشد.
به‌عنوان‌مثال، اگر شما در حال ساخت یک طرح برای یک شرکت بیوتکنولوژی هستید، برنامه‌های شما باید روند پیشرفت خود را همراه با تصویب دولت پیش ببرد. اگر شما درحال تهیه یک طرح برای یک رستوران هستید، جزئیات مکان و تعمیر آن می‌تواند جزو عوامل بحرانی در نظر گرفته شود. همچنین زبان موردنظر شما در طرح کسب و کار شرکت بیوتکنولوژی بسیار فنی‌تر از زبان موردنظر شما در طرح رستوران است.
طرح‌ها همچنین می‌توانند ازنظر طول، جزئیات و نحوه ارائه بسیار متفاوت باشند. برنامه‌هایی که هرگز موجب نمی‌شوند که دفتر خود را ترک کنید و برای برنامه‌ریزی و مدیریت استراتژی داخلی مورداستفاده قرار می‌گیرند ممکن است از زبان و قوانین متفاوت‌تری استفاده کنند.
بیزینس‌پلن یک‌صفحه‌ای (One-Page Business Plan)
یک بیزینس‌پلن یک‌صفحه‌ای دقیقاً همان چیزی است که به نظر می‌رسد: خلاصه دقیقی از کسب و کار است که در یک صفحه گنجانده‌شده است. به این معنی نیست که اندازه فونت بسیار کوچک بوده و اطلاعات زیادی را در یک صفحه جای‌داده است، بلکه به این معنی است که این طرح با یک زبان بسیار ساده و به‌صورت دقیق کسب و کار را توصیف کرده است.
یک بیزینس پلن استارتاپ یک‌صفحه‌ای می‌تواند دو هدف داشته باشد. اول اینکه می‌تواند یک ابزار عالی برای معرفی کسب و کار به دیگران (مانند سرمایه‌گذاران بالقوه) باشد. ازآنجاکه سرمایه‌گذاران زمان زیادی برای خواندن برنامه‌های کسب و کار صرف می‌کنند، این بیزینس‌پلن یک‌صفحه‌ای اغلب یک رویکرد بهتر برای ملاقات اولیه با سرمایه‌گذاران می‌باشد. دوم اینکه در این فرایند یک طرح دقیق مورد نیاز است که این بیزینس پلن یک‌صفحه‌ای می‌تواند بسیار دقیق باشد.
این نمونه بیزینس پلن ساده برای شرکت‌هایی که در مراحل اولیه از تأسیس هستند بسیار عالی است و فقط قصد دارد ایده‌های کسب و کار را به‌صورت گسترده‌ای طراحی کند. بیزینس پلن یک‌صفحه‌ای می‌تواند به‌عنوان نسخه گسترده‌ای ایده شما را به‌وضوح برای دیگران شرح دهد. نگه‌داشتن یک ایده کسب و کار در یک صفحه و زیر نظر داشتن تمام مفاهیم آن در یک صفحه بسیار مفید است، همچنین شما می‌توانید به‌سرعت مفاهیم را به‌گونه‌ای طراحی کنید تا باعث شود که ایده‌های جدیدتری به وجود بیاورید.
بیزینس‌پلن داخلی (The Internal business plan)
بیزینس پلن داخلی در هنگام معرفی یک کسب و کار بر روی فرآیندهایی همانند استراتژی کسب و کار، نقاط قوت، معیارها، بودجه‌ها و پیش‌بینی‌ها تمرکز می‌کند؛ و البته این طرح شامل برنامه بازبینی ماهانه و تجدیدنظر هم می‌شود. این نمونه بیزینس پلن در نظر دارد جزئیات مربوط به تاریخچه شرکت و تیم مدیریت را جمع‌آوری کند، زیرا افرادی که در شرکت حضور دارند از این اطلاعات به‌صورت تقریبی آگاهی دارند.
بیزینس‌پلن داخلی ابزارهای مدیریتی هستند که برای هدایت و رشد کسب و کار مورداستفاده قرار می‌گیرند. آن‌ها به صاحبان کسب و کارها کمک می‌کنند و باعث می‌شوند که کسب و کارها پیشرفت کرده و به اهداف موردنظر خود دست یابند.
بیزینس پلن خارجی (سند یک بیزینس‌پلن استاندارد)
بیزینس‌پلن خارجی اسناد رسمی بیزینس هستند و به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که اطلاعات کسب و کار شما به دست افراد خارجی رسیده و توسط آن‌ها خوانده شود. رایج‌ترین نوع استفاده از این طرح این است که سرمایه‌گذاران را متقاعد سازد که در یک کسب و کار موردنظر سرمایه‌گذاری کنند و مورد دومی که در این طرح بسیار رایج است، حمایت این طرح از درخواست تسهیلات می‌باشد. در بعضی اوقات این نوع از بیزینس پلنها برای استخدام، آموزش و یا جذب کارکنان کلیدی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
یک سند رسمی از یک بیزینس‌پلن همانند یک بیزینس‌پلن داخلی عمل می‌کند. این یک تصویر کلی است که در یک‌زمان خاص آن را این‌گونه تعریف می‌کردند؛ اما درحالی‌که یک طرح داخلی بسیار رسمی و کوتاه است، یک سند رسمی از یک بیزینس پلن به شیوه بسیار خوبی ارائه‌شده و زبان و قالب متفاوتی داشته و همچنین از جزئیات بیشتری برخوردار است.
علاوه بر این، یک بیزینس‌پلن خارجی تمام جزئیات استفاده از این طرح را بیان می‌کند. سرمایه‌گذاران نه‌تنها پول خود را دو دستی به شما تقدیم نمی‌کنند، بلکه می‌خواهند بدانند که چگونه از سرمایه آنان استفاده می‌کنید و بازده و نتیجه سرمایه‌گذاری آن‌ها چه خواهد بود.
درنهایت، یک طرح خارجی یک تأکید بسیار قوی از سوی تیم است که یک شرکت قوی را تشکیل می‌دهد. سرمایه‌گذاران به‌جای ایده بر روی افراد سرمایه‌گذاری می‌کنند، بنابراین بسیار مهم است که یک بیوگرافی با جزئیات کامل از اعضای تیم را در اختیار سرمایه‌گذاران بگذارید و باعث شوید که به شما و به تیم شما اعتماد کنند.
با استفاده از بیزینس پلن خود روبه‌جلو حرکت کنید
قبلاً در این مقاله ذکر شد که کسب و کارهایی که از بیزینس پلنها استفاده می‌کنند، ۳۰ درصد سریع‌تر از کسب و کارهای عادی برنامه‌ریزی و پیشرفت می‌کنند. با در نظر گرفتن این گام‌های ساده برای حرکت روبه‌جلو، مطمئناً کسب و کار شما با مزایا و پیشرفت‌های قابل‌توجهی مواجه خواهد شد. اما فقط نوشتن بیزینس پلن موفقیت شما را تضمین نمی‌کند.
بهترین راه برای استفاده از فواید بزنس پلان این است که از آن‌ها به‌عنوان یک ابزار مدیریتی استفاده کنید. برای انجام این کار، بیزینس پلن استارتاپ شما باید به‌طور مداوم بازبینی و تجدیدنظر شود تا منعکس‌کننده شرایط فعلی و اطلاعات جدیدی باشد که شما در هنگام کار در شرکت خود، از آن‌ها استفاده کرده‌اید.
هنگامی‌که شما در کسب و کار خود مشغول هستید، هر روز چیزهای جدیدی یاد می‌گیرید: آنچه مشتریان شما دوست دارند، آنچه آن‌ها دوست ندارند و تاکتیک‌های بازاریابی. بزنس پلان شما باید انعکاسی باشد که به کمک آن بتوانید استراتژی‌های جدید بازار را یاد بگیرید.
حتماً بخوانید: چطور یک استراتژی برای داشتن شغلی ایده‌آل طراحی کنیم؟
بیزینس پلن شما باید به چه مقدار باشد؟
بسته به چیزی که شما مورداستفاده قرار می‌دهید، یک نمونه بیزینس پلن خوب می‌تواند طرح دقیق و جزئی باشد که یک شرکت پیچیده را توصیف کرده و محتوای آن بیش از ۱۰۰ صفحه باشد. یک نمونه بیزینس پلن آماده معمولی تعداد صفحات آن به ۱۵ تا ۲۰ صفحه می‌رسد، اما می‌توان تغییرات گسترده‌ای در آن به وجود آورد.
میزان صفحات بیزینس‌پلن استارتاپ شما به طبیعت کسب و کار شما بستگی دارد. اگر یک مفهوم ساده داشته باشید، می‌توانید آن را در چند کلمه ساده بیان کنید. از سوی دیگر، اگر شما پیشنهاد یک نوع جدید از کسب و کار را در سر داشته باشید، ممکن است نیاز به توضیحات بیشتری داشته باشید.
هدف طرح شما گستردگی و طول آن را هم مشخص می‌کند. اگر قصد دارید از طرح خود برای جستجوی میلیون‌ها تومان سرمایه استفاده کنید تا یک سرمایه‌گذاری خطرآفرین را شروع کنید، ممکن است مجبور شوید توضیحات طولانی و متقاعدکننده‌ای را بنویسید. اگر شما قصد دارید که به کمک این طرح به هدف‌های داخلی شرکت خود برسید، نسخه بسیار کوتاه برای شما مناسب‌تر است.
نحوه نوشتن یک بیزینس پلن
اگر شما متوجه شدید که ماهیت یک بیزینس پلن چیست و چرا شما در کسب و کار خود به آن نیاز دارید و زمان زیادی را صرف انجام واجبات کسب و کارتان کرده‌اید و اطلاعات لازم خود را جمع‌آوری کرده‌اید، وقت آن رسیده است که آستین خود را بالا بزنید و همه‌چیز را روی کاغذ بیاورید تا بتوانید نمونه یک بیزینس پلن را بنویسید.
به یاد داشته باشید، طرح کسب و کار شما یک ابزار برای کمک به شما در ایجاد یک کسب و کار بهتر است، نه‌فقط تکالیف تکمیلی. یک بیزینس‌پلن خوب همانند یک استاد خوب است که شما باید به‌طور منظم به او جواب بدهید و عملیات خود را به‌روزرسانی کنید، زیرا شما مفاهیم زیادی را درباره مشتری‌های خود، روشهای فروش و بازاریابی و آنچه در مورد پیش‌بینی بودجه شما درست و یا غلط است را یاد می‌گیرید.
این طرح شما را به اهداف موردنظرتان می‌رساند و شما باید از این خاصیت برای پیشرفت کار خود استفاده کنید و دوره‌های خود را به همان ترتیب تنظیم کنید.
در ابتدا چند نکته کلیدی وجود دارد که باید در خاطر داشته باشید که به شما در نوشتن یک بیزینس‌پلن مؤثر کمک می‌کند.
مخاطبان خود را بشناسید. هنگامی که می‌دانید چه کسی برنامه شما را می‌خواند – حتی اگر شما فقط آن را برای خودتان می‌نویسید، تا ایده‌های خود را روشن کنید – می‌توانید زبان و سطح جزئیات را برای آن‌ها تنظیم کنید. این همچنین می‌تواند به شما کمک کند تا اطمینان حاصل کنید که مناسب‌ترین اطلاعات را درج کرده‌اید و می‌دانید چه موقع بخش‌هایی را حذف کنید که تاثیرگذار نیستند.
یک هدف مشخص داشته باشید. اگر هدف شما تأمین بودجه برای کسب و کارتان باشد، باید تلاش بیشتری کنید و یک برنامه کامل‌تر ارائه دهید.
در تحقیق سرمایه‌گذاری کنید. بخش‌هایی از برنامه کسب و کارتان در ابتدا توسط ایده‌ها و دیدگاه شما مطرح می‌شوند، اما برخی از مهم‌ترین اطلاعات مورد نیازتان را باید با تحقیقات از منابع مستقل بدست آورید. باید درک کنید که به چه کسی می‌فروشید و یا اینکه چه کسی محصولات یا خدمات مشابه را به فروش می‌رساند و … وقت بگذارید.
کوتاه و مفید بنویسید. مهم نیست که برای چه کسانی می‌نویسید، برنامه کاری شما باید کوتاه و مفید باشد – به طور کلی، نباید بیش از ۱۵ تا ۲۰ صفحه باشد. اگر اسناد اضافی دارید و فکر می‌کنید ممکن است برای مخاطبان و اهداف شما ارزشمند باشد، آن‌ها را به عنوان ضمائم در نظر بگیرید.
لحن، سبک و تن صدا را ثابت نگه دارید. این مورد را به خوبی رعایت کنید و با تهیه یک برنامه شخصی یا نوشتن زمان برای ویرایش، طرح را قبل از توزیع، مدیریت کنید.
چگونگی ایجاد یک طرح کلی بیزینس پلن آماده
یک بیزینس‌پلن خوب، دستورالعمل‌های پذیرفته‌شده‌ای را برای هر فرم و محتوای آن دنبال می‌کند. نمونه یک بیزینس پلن آماده شامل سه قسمت اصلی می‌باشد:
اولین بخش مفهوم کسب و کار است، جایی که شما در مورد صنعت، ساختار کسب و کار خود، محصول و یا خدمات خود صحبت می‌کنید و چگونگی موفقیت کسب و کارتان را شرح می‌دهید.
دومین بخش بازار است، که در آن مشتریان بالقوه را توصیف و تحلیل می‌کنید: چه کسی هستند و کجا هستند، چه چیزی باعث می‌شود آن‌ها از شما خرید کنند و غیره. در اینجا، شما نیز رقابت را توصیف می‌کنید و شرح می‌دهید که قصد دارید چه موقعیتی داشته باشید.
درنهایت بخش مالی، حاوی گزارشی در مورد درآمد و جریانات نقدی، صورت وضعیت مالی (ترازنامه) و مقادیر مالی و همچنین تجزیه‌وتحلیل نقاط ضعف می‌باشد. در این بخش شما می‌توانید از یک حسابدار و یا یک نرم‌افزار خوب استفاده کنید.
حتماً بخوانید: روندهای تجاری مهم در سال ۲۰۲۳
با تجزیه کردن این سه بخش اصلی خواهیم دید که یک بیزینس پلن آماده شامل هفت جزء کلیدی است.
خلاصه‌نویسی اجرایی
شرح کسب و کار
استراتژی‌های بازار
تجزیه‌وتحلیل رقابتی
طراحی و توسعه طرح
عملیات و مدیریت طرح
عوامل مالی
علاوه بر این بخش‌ها، یک صفحه تجاری باید صفحه عنوان و فهرست محتوا هم داشته باشد.
موارد زیر شامل جزئیاتی از موارد ضروری می‌باشد که در بزنس پلان لازم است: مواردی که به آن‌ها نیاز داشته باشید و یا مواردی که هیچ احتیاجی به آن‌ها ندارید، همگی شامل منابع اصلی می‌باشند که در صورت نیاز به کمک، می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید. با در نظر گرفتن این موارد، در مسیر درستی قرار خواهید گرفت.
1- خلاصه‌نویسی اجرایی
این مورد یک مرور کلی از کسب و کار شما و برنامه‌های شما است. این برنامه در همان ابتدای کار شما وجود دارد و به‌صورت ایده‌آل شامل یک یا دو صفحه است. مسلماً، این محدودیت فضایی می‌تواند فشار در کلیه اطلاعات برجسته را کمی تنش زا کند – اما غیرممکن نیست.
هدف خلاصه‌نویسی اجرایی این است که همه چیزهایی را که می‌خواهید تقطیر کرده و به سرمایه‌گذاران بالقوه یک نمای کلی در سطح بالای کسب و کارتان ارائه می‌دهد تا آن‌ها را ترغیب به مطالعه بیشتر کند. باز هم، این یک خلاصه است، بنابراین نکات کلیدی که در هنگام نوشتن برنامه خود کشف کرده‌اید را برجسته کنید. اغلب مواقع، آنچه برای صاحب کسب و کار مهم است، در صفحات آخر پنهان شده است. در متن خلاصه‌شده خود همه‌چیز را به‌طور واضح بیان کنید.
حتماً بخوانید: تحلیل نقطه سر به سر چیست و چه اهمیتی برای کسب و کارها دارد؟
خلاصه اجرایی برنامه کاری شما باید شامل موارد زیر باشد:
مفهوم کسب و کار. کسب و کارتان چه می‌کند؟
اهداف و چشم‌انداز کسب و کار. کسب و کارتان می‌خواهد چه کاری انجام دهد؟
توضیحات و تمایز محصول. چه چیزی می‌فروشید و چرا فرق می‌کند؟
بازار هدف. به چه کسی می‌فروشید؟
برنامه بازاریابی. چگونه می‌خواهید برای دستیابی به مشتریان خود برنامه‌ریزی کنید؟
وضعیت مالی فعلی. در حال حاضر چه درآمدی کسب می‌کنید؟
وضعیت مالی پیش بینی شده. پیش‌بینی درآمد شما چیست؟
تیم. چه کسانی درگیر کسب و کارتان هستند؟
2- شرح کسب و کار
این بخش از بیزینس‌پلن شما باید به دو سؤال اساسی پاسخ دهد: شما کی هستید و قصد دارید چه کاری انجام دهید؟ پاسخ دادن به این سؤالات، مقدمه‌ای را در مورد اینكه چرا در این شغل هستید، چرا با رقبا متفاوت هستید، چه چیزی پیش‌رو دارید و چرا دلیل مناسبی برای سرمایه‌گذاری دارید، ارائه می‌دهید.
در این بخش می‌توانید، درباره چشم‌اندازهای کنونی و همچنین امکانات آینده صحبت کنید. شما همچنین باید اطلاعات کاملی در مورد بازارهای مختلف صنعت ارائه دهید، ازجمله محصولات و یا پیشرفت‌های جدیدی که سود و زیان شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
قبل از اینکه شروع به نوشتن طرح بزنس پلن کنید:
برنامه شما چه بازه زمانی را در بر می‌گیرد؟
چه وقتی باید آن را بنویسید؟
چه کسی نیاز به یک بیزینس‌پلن دارد؟
چرا باید یک بیزینس‌پلن بنویسید؟
اهداف خود را تعیین کنید (چه کوتاه مدت و چه بلند مدت)
نیازهای مالی خود را در نظر بگیرید
برنامه‌ریزی کنید که قرار است با این طرح چه‌کارهایی انجام دهید
بازاریابی را فراموش نکنید
هنگام نوشتن بیزینس پلن:
چگونه باید یک بیزینس پلن نوشت؟
موارد اولیه و موردنیاز طرح بازاریابی
به‌روزرسانی بیزینس‌پلن شما
بهبود بیزینس‌پلن
ابزار بیزینس پلن:
نرم‌افزار بیزینس‌پلن
کتاب‌ها و راهنماهایی برای طریقه استفاده
الگوهای بیزینس پلن
نمونه‌های بیزینس‌پلن
۳- استراتژی‌های بازار
مشتری ایده‌آل شما چه کسی است؟ چه تعداد از آن‌ها وجود دارند؟ در اینجا مهم است که این نکته‌ها مشخص باشند.
استراتژی‌های بازار نتیجه یک تحلیل دقیق بازار است. تجزیه‌وتحلیل بازار باعث می‌شود کارآفرین با تمام جنبه‌های بازار آشنا شده تا بتواند بازار مورد هدف خود را تعریف کند و شرکت هم بتواند به‌منظور جمع‌آوری سهم خود از بازار، عملیات فروش را انجام دهد.
اگر شما یک شرکت کفش‌فروشی دارید، فقط به خاطر اینکه همه مردم پا دارند، دلیل نمی‌شود که همه مردم مشتری شما باشند.
به‌احتمال‌زیاد افرادی مشتری شما هستند که از قشر دوندگان و یا کسانی هستند که به تیپ خود رسیدگی زیادی می‌کنند. این هدف‌گیری‌ها باعث می‌شود که شما در یک مسیر درست تلاش‌های بازاریابی و فروش خود را انجام دهید.
بهتر است بازار مناسبی را برای محصولات خود انتخاب کنید. اگر بازار اشتباهی را انتخاب کرده‌اید و یا بازار مناسبی را در زمان اشتباه انتخاب کردید، ممکن است تجارت شما شکست بخورد.
حتماً بخوانید: دستور العمل نهایی برای هدفگذاری و رشد شگفت انگیز کسب و کار
۴- تجزیه و تحلیل رقابتی
هدف از تجزیه‌وتحلیل رقابتی و تعیین نقاط ضعف و قوت رقبا در بازار، استراتژی‌هایی است که به شما یک مزیت شخصی را ارائه می‌دهد، همچنین می‌تواند موانعی که توسط رقبا جلوی شما قرار می‌گیرد را کنار بگذارد. امروز بازار مورد هدف شما چگونه مشکلات دیگران را حل می‌کند؟ آیا چیزی به نام جایگزین در بازار وجود دارد؟
هر کسب و کار دارای نوع خاصی از رقابت است و اهمیت بسیاری دارد که یک خلاصه‌نویسی درستی را ارائه دهد. ارائه خلاصه‌ای از تیم شما و یک توضیح کوتاه در مورد اینکه چرا شما و تیم شما برای مشتریان مناسب هستید، برای رسیدن شما به ایده و هدفتان بسیار مفید است.
سرمایه‌گذاران در این تیم‌ها میزان بسیار زیادی از توجه‌ها را به خود اختصاص داده‌اند، این میزان حتی از یک ایده خوب هم بیشتر است، چون حتی یک ایده عالی نیاز به اجرا شدن دارد تا به واقعیت تبدیل شود.
۵- طراحی و توسعه طرح
هدف از طراحی و توسعه طرح، توصیف طراحی محصول و ارائه آن به سرمایه‌گذاران، طراحی آن در زمینه تولید، بازاریابی و ایجاد بودجه‌ای است که این شرکت را قادر می‌سازد تا به اهداف خود برسند.
۶- عملیات و مدیریت طرح
عملیات و مدیریت طرح به‌منظور توصیف نحوه عملکرد کسب و کاری است که به‌صورت دائمی طراحی شده است. طرح عملیاتی تدارکات سازمان را برجسته خواهد کرد، تدارکاتی ازجمله مسئولیت‌های مختلف تیم مدیریت، وظایف مربوط به هر بخش در شرکت و هزینه‌های مربوط به عملیات کسب و کار.
تمام قسمت‌های عملیات برنامه‌ریزی شده شامل موارد زیر می‌باشد:
تهیه‌کنندگان. مواد اولیه مورد نیاز برای تولید را از کجا تهیه می‌کنید یا محصولات شما در کجا تولید می‌شود؟
تولید. آیا محصولات خود را تولید، عمده‌فروشی یا خرده‌فروشی خواهید کرد؟ چه مدت طول می‌کشد تا محصولات شما تولید شود و آن‌ها را به سمت شما ارسال کند؟ چگونه یک فصل شلوغ یا یک پیک غیرمنتظره در تقاضا را اداره خواهید کرد؟
امکانات. شما و اعضای تیم کجا کار خواهید کرد؟ آیا قصد دارید فضای خرده‌فروشی فیزیکی داشته باشید؟ اگر بله، کجا؟
تجهیزات. برای راه‌اندازی به چه ابزار و فناوری نیاز دارید؟ این شامل همه چیز از رایانه گرفته تا لامپ است.
حمل و نقل و اجرا. آیا شما خودتان تمام وظایف حمل ونقل را بر عهده خواهید داشت یا از یک شریک برای انجام آن کمک خواهید گرفت؟
فهرست موجودی. چقدر محصول را نگه دارید و در کجا ذخیره می‌شود؟ در صورت لزوم چگونه آن را به شرکا ارسال خواهید کرد و چگونه می‌توانید موجودی ورودی و خروجی را پیگیری کنید؟
این بخش باید نشان دهد که درک کاملی از زنجیره تأمین خود داشته‌اید و برنامه‌های احتمالی قوی برای پوشش مشکلات احتمالی در دست دارید.
حتماً بخوانید: ۱۲ نکته طلایی در مدیریت منابع انسانی برای مدیران تازه‌کار
۷- عوامل مالی
داده‌های مالی همیشه در انتهای بزنس پلان قرار دارند، اما این بدان معنا نیست که مهم‌تر از مطالب پیشین مانند مفهوم کسب و کار و تیم مدیریت است. جنبه‌های کلیدی طرح مالی خود را برجسته کنید، به‌طور ایده‌آل یک نمودار بسازید که هزینه‌ها و سودآوری‌های شما را نشان می‌دهد. اگر مدل کسب و کار شما (به‌طور مثال مدلی مانند «چگونه پول دربیاورید») نیاز به توضیح بیشتری دارد، پس این مدل چیزی است که می‌توانید روی آن سرمایه‌گذاری کنید.
سطح جزئیات مورد نیاز در برنامه مالی شما به مخاطبان و اهداف شما بستگی دارد، اما به طور معمول سه دیدگاه اصلی در مورد مالی وجود دارد: صورت سود و زیان، ترازنامه و جریان وجه نقدی.
صورت سود و زیان
صورت سود و زیان شما به گونه‌ای باید طراحی شود که در یک بازه زمانی معین، به منابع، هزینه‌ها و درآمد شما اشاره کند. با استفاده از آن دو قطعه اطلاعات، می‌توان سود یا ضرر کسب و کارتان را در طی آن زمان محاسبه کرد. اگر هنوز شغل خود را راه‌اندازی نکرده‌اید، می‌توانید پیش‌بینی همان اطلاعات را جمع کنید.
صورت وضعیت مالی (ترازنامه)
ترازنامه شما نگاهی به میزان ارزش سهام شما در تجارت دارد. از یک طرف، شما کلیه دارایی‌های تجاری خود (آنچه را متعلق به شماست) و از طرف دیگر تمام بدهی‌های خود (تمام تعهدات) را لیست می‌کنید. این یک تصویر فوری از حقوق صاحبان سهام تجاری شما را ارائه می‌دهد، که به صورت زیر محاسبه می‌شود:
بدهی – دارایی = حقوق صاحبان سهام
جریان وجه نقدی
صورت جریان نقدی شما با صورت درآمد شما مشابه است و یک تفاوت مهم دارد: هنگام جمع‌آوری درآمدها و زمان پرداخت هزینه‌ها، این حساب را در نظر می‌گیرد.
وقتی جریان ورودی وجه نقد بیشتر از جریان خروجی وجه نقد شما است، جریان وجه نقد شما مثبت است. وقتی سناریوی مخالف، جریان وجه شما منفی است. در حالت ایده‌آل، صورت جریان نقدی به شما کمک می‌کند تا ببینید پول کم است یا مازاد است.
به ویژه می‌توان پیش‌بینی صورت جریان نقدی خود را برای شناسایی شکاف‌ها یا جریان نقدی منفی و تنظیم عملکردها در صورت لزوم مفید دانست.
ضمیمه
برای بزنس پلان، ضمیمه به هیچ وجه یک فصل موردنیاز نیست، اما مکان مفیدی برای چسباندن اطلاعات مهم است که احساس می‌شود بیش از حد طولانی یا بیش از حد غیرضروری هستند. اگر حق ثبت اختراع یا تصویرهای مربوط به محصول خود را دارید، این قسمت بیزینس پلن آماده بهترین مکان برای درج اطلاعات است. در ضمیمه معمولاً موارد زیر درج می‌شوند:
رزومه‌های مدیران
توضیحات اضافی از محصولات و خدمات
موافقت‌نامه‌های حقوقی
نمودارهای سازمانی
نمونه‌هایی از وثیقه بازاریابی و تبلیغات
عکس از امکانات، محصولات و غیره
تهیه نسخه پشتیبان از تحقیقات بازار یا تجزیه و تحلیل رقابتی
اسناد یا پیش‌بینی‌های مالی اضافی
نقطه عطف و انقباض
آخرین عنصر کلیدی که سرمایه‌گذاران می‌خواهند در خلاصه‌نویسی‌های اجرایی ببینند، پیشرفتی است که تاکنون شما به آن دست‌یافته‌اید و همچنین نقاط عطفی است که قصد دارید در آینده به آن برسید. اگر بتوانید نشان دهید که مشتریان بالقوه شما علاقه‌مند به برقراری ارتباط با شما یا خرید محصول و یا خدمات شما هستند، این امر برای برجسته کردن آن بسیار عالی است.
اگر شما نمونه یک بیزینس پلن داخلی دارید که صرفاً یک راهنمای راهبردی برای شرکت شماست، می‌توانید به میزان قابل‌توجهی خلاصه‌نویسی‌های اجرایی خود را مختصر و کوتاه کنید.
در این صورت شما می‌توانید جزئیات مربوط به تیم مدیریت، الزامات بودجه و نقطه عطف را جمع‌آوری کرده و یک خلاصه‌نویسی کلی در مورد تمام آن‌ها بنویسید و از یک استراتژی مفید برای انجام این کار استفاده کنید تا اطمینان حاصل شود که تمام اعضای تیم در این خلاصه‌نویسی گنجانده شده‌اند.
عنوان محصولات
منبع: bplans
بیزینس پلن چیست و چگونه یک نمونه بیزینس‌پلن (Business plan) بنویسیم؟